Goedemiddag allemaal,
Mijn naam is Mitchell Esajas. Ik ben mede-oprichter van The Black Archives en lid van KOZP. Het is mooi om zoveel mensen te zien, maar triest dat dit anno 2025 zo hard nodig is.
Het is 2025 en we vanochtend las ik in het nieuws dat er weer een nieuw rapport is verschenen waarin stond dat moslimhaat hardnekkig, maatschappij ontwrichtend en steeds meer genormaliseerd wordt.1
Het is 2025 – drie jaar geleden maakte de toenmalige premier Mark Rutte – zogenaamde excuses voor de rol van Nederland in de slavernij. Een jaar later zaten we opgescheept met het meest extreem-rechtse kabinet sinds de Tweede Wereldoorlog.
Het is 2025 en we hebben een voorzitter van het ‘huis der democratie’ – Martin Bosma – die zich herhaaldelijk heeft uitgesproken tegen het herdenken van de slavernij. We hebben een voorzitter van de Tweede Kamer die Tula – een leider van de opstand tegen de slavernij in 1795 op Curacao- ‘racistische moordenaar’ noemde. Bosma vindt diversiteitsbeleid een vorm van ‘anti-blank racisme’ en is aanhanger van racistische omvolkingstheorieën.2 Afgelopen jaar zette de Zwarte gemeenschap een petitie op om Bosma te laten weten dat hij niet welkom was bij onze Keti Koti herdenking. En ik heb vandaag een boodschap: Bosma, ook dit jaar ben je niet welkom. Wij willen geen fascisten en racisten bij de herdenking van onze voorouders!
Het is 2025: en we hebben een minister van Asiel en Migratie Faber die de adviezen van de Raad van State, mensenrechtenorganisaties, haar eigen ministerie en de oppositie aan haar laars lapt. Rechtse politici en media willen ons doen geloven dat er een ‘asielcrisis’ zou zijn, terwijl onderzoek ons laten weten dat totale onzin is, het zijn Fabels van ministers Faber. Zo is het ook een fabel dat het de schuld van vluchtelingen is dat woningen onbetaalbaar zijn geworden en vele mensen moeite hebben om een dak boven hun hoofd te vinden. De woningcrisis is het resultaat is van decennialang neoliberaal VVD beleid waarin sociale huurwoningen aan investeerders werden verkocht.3 Maar Minister Fabels wilt ons doen geloven dat dit de schuld is van asielzoekers. Nederland heeft geen asielcrisis maar een racismecrisis.
– Say it loud, say it clear, refugees are welcome here!
Fascisme en racisme in de VS
Het is 2025 en bijna elke dag zien we het meest bizarre nieuws vanuit de VS door de onnavolgbare acties van Donald Trump, de megalomane, narcistische, seksistische, witte supremacistische,miljardair en veroordeelde crimineel die tot president werd verkozen.
We zien hoe racistische politici Amerika terug proberen te brengen naar het Amerika van de jaren ‘50. Een land Zwarte mensen, trans mensen, moslims en vrouwen tweede rangsburgers burgers worden. Een land waarin de belangen van miljardairs zwaarder wegen dan de rechten van de werkende klasse. We zien hoe kritische stemmen – de stemmen van studenten die de moed hadden om zich uit te spreken over de genocide in Palestina met geweld tot zwijgen worden gebracht. In het land dat pretendeert de leider van de Vrije Wereld te zijn worden studenten zoals Mahmoud Kahlil puur vanwege hun mening onterecht gearresteerd, gecensureerd en gedeporteerd.
Ondanks de repressie zie ik ook de moed van mensen die zich desondanks blijven uitspreken. Ik zie dat er een nieuwe generatie bestaat die is bevrijd van de angst om zich uit te spreken voor een vrij-Palestina.4 Ik zag de strijdbaarheid van studenten die in heel Nederland standvastig bleven ondanks repressie en geweld van politie en hun eigen universiteitsbesturen, omdat ze weten dat ze aan de juiste kant van de geschiedenis staan. En het protest heeft effect: de UvA besloot de banden met een Israëlische universiteit te onderbreken.
#BLM
Het is vandaag 22 maart 2025. Op 1 juni is het precies 5 jaar geleden dat ik precies op deze plek stond. Sommigen van jullie waren er wellicht bij. De Dam was helemaal vol voor de historische #BlackLivesMatter demonstraties.
De harde waarheid is de levens van Zwarte mensen in de ogen van teveel mensen nog steeds niet ertoe doen. De levens van Afrikanen worden nog steeds als minder waardig geacht dan de levens van mensen. De echoes van het koloniale verleden zijn te horen in de stilte van politici die zwijgen, terwijl miljoenen Zwarte mensen en mensen van kleur worden vertrapt, verkracht en verpletterd onder het gewicht van dit eeuwenoude imperialistische systeem.
Want ik zie nog steeds teveel stilte. We zien hoe in Congo een oorlog in stand wordt gehouden zodat kostbare grondstoffen geroofd worden. Zonder deze Congolese grondstoffen kunnen multinationals zoals Tesla en Apple geen mobiele telefoons, laptops en elektrische auto’s produceren. Sinds januari 2025 zijn er meer dan 7000 mensen omgekomen door het conflict in Congo. In Sudan is de grootste humanitaire ramp in de wereld gaande. Meer dan 12 miljoen mensen die van hun woning verdreven zijn en dreigen van de honger om te komen.5 Waar is de publieke verontwaardiging?
Maar de geschiedenis leert ook dat systemen van onderdrukking op de lange termijn onhoudbaar zijn. Systemen van slavernij en kolonialisme leken ooit zo sterk, maar door verzet van mensen zoals Tula, Boni, Harriet Tubman was het op den duur onhoudbaar. Het systeem van apartheid in Zuid-Afrika leek ooit zo sterk dat het nooit zou eindigen maar door internationale solidariteit is het gevallen.
Daarom is het tijd voor een revolutie. Een radicale revolutie van waarden, een radicale revolutie van kennis en inzicht. Een revolutie waarin eeuwenoude systemen van racisme, neokolonialisme en imperialisme omver wordt geworpen. En die revolutie begint bij ons wanneer wij de handen in een slaan en beseffen dat onze vrijheid waardeloos is als het ten koste gaat van de levens en waardigheid van de vrijheid van een ander.
Nobody is Free Until Everybody Is Free
Het is dit jaar het laatste jaar dat Kick Out Zwarte Piet de straat op gaat om te vechten tegen die foeilelijke, racistische koloniale karikatuur die zo lang onderdeel was van de Nederlandse traditie. Toen we in 2014 begonnen was het bijna ondenkbaar dat 10 jaar later Zwarte piet is afgeschaft in vrijwel alle grote steden, zwarte piet is niet langer welkom op de meeste scholen en bedrijven. We hebben met onze beweging dit symbool van anti-zwart racisme weten de denormaliseren.
Maar dat ging niet vanzelf. We werden geconfronteerd met politiegeweld. Vreedzame demonstranten werden bedreigd. Mensen hebben hun banen verloren. Mijn auto werd total los geslagen en ik heb een partner die in een burnout is beland. Het was geen gemakkelijke strijd maar het is wel een strijd die zo goed als gewonnen is. Want mensen die zichzelf nu nog in blackface Zwart schminken maken een bewuste keuze om racistisch te zijn.
Dit jaar – in november – gaat #KOZP voor het laatst de straat op om een laatste push te geven, ik hoop dit jaar net zoveel mensen te zien als ik vandaag op de Dam zie. Daarna is het aan de samenleving om het voorbeeld van KOZP te volgen.
En het einde van #KOZP betekent niet dat we stoppen met de strijd tegen racisme. Want het ging altijd om meer dan zwarte piet: het ging om een grotere beweging tegen anti-zwarte racisme, tegen de erfenis van het koloniale en slavernij verleden, het ging om de veiligheid van Zwarte kinderen, jongens, meisjes en moeders om in een discriminatie vrije omgeving op te kunnen groeien.
Er is nog steeds sprake van racisme in het onderwijs, op de arbeidsmarkt, etnisch profileren door de politie en ga zo maar door. Maar we hebben wel laten zien dat het mogelijk is dan een kleine groep vastberaden mensen, grote verandering kunnen brengen wanneer we samen komen, samen strijden en aan de juiste kant van de geschiedenis staan!
Ik heb tijdens mijn strijd een mooie tekst geleerd, van Assata Shakur: It Is Our Duty To Fight For Our Freedom
It Is Our Duty To Win
We must love each other and protest eachother We have nothing to lose but our chains!
