Brandbrief van slachtoffers toeslagenschandaal aan nieuwe tweede kamer.

Amsterdam, 5 april 2021

Vandaag hebben Batya, Franciska en Kristie – drie slachtoffers van het toeslagenschandaal – een brandbrief gestuurd aan de nieuwe tweede kamerleden. De hoop dat met een nieuwe samenstelling van de Tweede Kamer het toeslagenschandaal snel tot een rechtvaardig einde zal worden gebracht, is met het optreden in de Tweede Kamer de afgelopen week de grond in geboord. De gedupeerde ouders zullen vanmiddag om 13.00 ook aanwezig zijn bij het protest #NooitmeerRutte in Den Haag. De brandbrief is hieronder  te lezen.

Geachte (nieuwe) Kamerleden,

met de installatie van nieuwe kamerleden waren wij hoopvol. Hoopvol dat de nieuwe samenstelling van het parlement een rechtvaardige oplossing voor ons dichterbij zou brengen. Nu de meerderheid van de Tweede Kamer een liegende Rutte heeft laten zitten, is deze hoop vervlogen.

Rutte was de eindverantwoordelijke van drie achtereenvolgende kabinetten. Niet alleen was zijn ‘gebrekkige geheugen’ hier een terugkerend element, ook de manier waarop hij keer op keer zijn handen waste in onschuld en deed alsof ministers alleen verantwoordelijk waren voor de fouten op ministeries. Rutte III is gevallen, maar Rutte zelf weigert zijn verantwoordelijkheid te nemen.

Alleen onder druk van vasthoudende politici zoals Omtzigt, Leijten en Azarkan kwam het toeslagenschandaal op de agenda. Als gedupeerde ouders van het toeslagenschandaal willen wij geen getouwtrek meer. Wij worden lamgeslagen door een gebrek aan daadkracht in het herstel van de grote financiële en emotionele schade. Wij verdienen het niet om als een pion te midden in een veldslag te staan waarbij alle gedupeerden in onzekerheid blijven.

Het is een klap in ons gezicht dat Rutte gewoon de verkiezingen heeft kunnen winnen. Rutte moet opstappen, maar op zichzelf is dat niet genoeg. Wij hebben na afgelopen week weinig vertrouwen in de meerderheid in de Tweede Kamer. Deze meerderheid, die bestaat uit de VVD, CDA en D66, stuurt aan op het monddood maken van kritische parlementariërs zoals Omtzigt. Wij eisen dat een snelle en rechtvaardige oplossing voor de slachtoffers van het toeslagenschandaal een centrale rol inneemt in de formatie. Wij willen dit, dit jaar kunnen afsluiten.

Daarom willen de gedupeerde ouders de (nieuwe) Kamerleden wakker houden. Wij vragen jullie toewijding voor het volgende:

1. Empathie voor gedupeerde ouders

Sta niet toe dat de Belastingdienst haar eigen vlees blijft keuren. Stuur het beleid niet op een manier dat de Belastingdienst daar de vrije hand in blijft houden. Ouders verlangen van de nieuwe Kamerleden dat ze met een frisse blik het beleid herpakken en sturen op beleid waarin duidelijk verantwoordelijkheid wordt genomen voor de gevolgen van het toeslagenschandaal. Dit vraagt om een veel meer empathisch vermogen. Het vorige kabinet is daarin zwaar tekortgeschoten.

Immers we praten hier over burgers, ouders met kinderen, mensen met een prachtige identiteit, mensen met een hart. Maar door toedoen van de politiek zijn we getraumatiseerd.

Het in december gepubliceerde rapport sprak over ‘ongekend onrecht’, maar voor velen van ons staat deze opstelling vanuit de overheid met betrekking tot de toeslagen niet op zichzelf. Etnisch profileren en institutioneel racisme is iets waar velen van ons in het dagelijks leven mee geconfronteerd worden. Sommigen van ons zoals Batya hebben de hardvochtige opstelling vanuit overheidsinstellingen eerder meegemaakt met de Immigratie en Naturalisatiedienst. En voor anderen brengt het herbeleven van verdeel-en-heers oude herinneringen naar boven over een koloniaal verleden.

Het is duidelijk dat op alle vlakken de mensenrechten grootschalig geschonden zijn. De geschiedenis herhaalt zich. Bijvoorbeeld bij Franciska, als nazaat van de Alifuru waarbij de VOC toendertijd met geweld precies hetzelfde heeft gedaan. Het intergenerationele trauma, PTSS, oorlogsslachtoffers, trauma door overheidsvervolging, en andere vormen zijn daartoe te herleiden. Het is duidelijk dat het systeem, en dat de cultuur binnen de overheid moet veranderen. Het is daarom aan de nieuwe kamerleden om de problemen naar aanleiding van de toeslagenaffaire op te lossen.

2. Commissie van Werkelijke schade (CWS) lijkt eerder een volgend ravijn dan een eindstation

Nog altijd zijn er te veel gedupeerde ouders die met hun eigen geld de schulden oplossen die zijn voortgekomen uit het toeslagenschandaal. Hierdoor hebben wij geen geld om van te kunnen leven. De noodvoorziening is in het leven geroepen, maar bij de uitvoering en verstrekking treedt vertraging op. De gedupeerden met een schade van meer dan 30.000 euro moeten nog steeds bedelen om hun eigen geld. Een goede behandeling van elk dossier is nog steeds niet aan de orde.

Hoeveel ouders worden nu daadwerkelijk geholpen door de CWS? Waarom is hier geen transparantie over? En door wie wordt de CWS gecontroleerd? Hoe snel verloopt de afwikkeling? Ook kunnen gedupeerde ouders niet verder naar de CWS doordat er geen definitieve beschikking wordt afgegeven door de Belastingdienst. Is de CWS een eindhalte of komen de ouders weer terecht in een ravijn?

Zoals gezegd, worden de opgevraagde stukken nog steeds niet altijd aangeleverd door de Belastingdienst. Bijna alle gedupeerde ouders worden door de belastingdienst aan het lijntje gehouden met valse beloftes. Door de Belastingdienst en met haar samenwerkende organisaties waaronder gemeenten wordt niet professioneel ingegaan op de hulpvragen die blijven ontstaan. Hetzelfde betreft de noodoplossing van een pauzeknop tot 1 mei. Hiermee zouden ouders tot deze datum (nog minder dan een maand!) niet geplaagd worden door instellingen zoals deurwaarders en Belastingdienst. Maar de regeling lijkt nu vooral tot een verdere vertraging en grotere onzekerheid te leiden voor ouders die nog wachten op een integrale beoordeling.

3. Nog steeds een chaos bij de Belastingdienst

Nog altijd zijn er ouders voor wie de behandeling van het dossier te lang duurt. Zo lang dat dit soms tot ernstige gevolgen kan leiden zoals huisuitzetting, echtscheidingen, kinderen die gedwongen onder toezicht van jeugdzorg worden geplaatst en daardoor niet kunnen terugkeren naar hun ouder. Er is sprake van het afpakken van voogdij en afpakken van kinderen. Het is mensonterend.

De werkwijze van de Belastingdienst is nog altijd onduidelijk. Dat geldt  met name voor de lijsten van Landelijk Incasso Centrum (LIC) die niet kloppen. Op deze lijsten staan mensen die een toeslagschuld zouden hebben. Het kan en moet overzichtelijker worden voor ouders om te kunnen zien hoe alle ingehouden toeslagen zijn opgebouwd zonder dat ze dit zelf nog eens moeten uitvogelen. Waarom wordt bijvoorbeeld de omzetbelasting verrekend met de inkomstenbelasting voor de toeslagen?

Vele zaak behandelaars die door de belastingdienst zijn aangesteld om slachtoffers van het toeslagenschandaal bij te staan, zijn nog te afwachtend of houden hun eigen belasting compensatieberekening aan om snel af te ronden. Dit doen zij zonder een inhoudelijk onderzoek te doen naar de dossiers die boven de 30.000 euro uitkomen en waarvan de gedupeerde ouders nog geen dossier van de Belastingdienst hebben ontvangen. Daarbij zijn er onterechte verrekeningen boven het teruggevorderd bedrag ingehouden als zijnde openstaande schulden kinderopvangtoeslag, maar ook met andere toeslagen. De dossiers die al beoordeeld zijn en door kunnen naar Commissie Werkelijke Schade (CWS) worden soms teruggefloten voor een herbeoordeling.

4. Perspectief en nazorg

Het is schandalig hoe de gedupeerde ouders worden behandeld. Zonder goed gedrag van de gedupeerde ouders zou er zelfs polarisatie binnen deze doelgroep gewekt kunnen worden door het schommelen van regels en wetten die door de politiek worden opgelegd. Het laten wachten op een oplossing gaat bij ons door merg en been. Te meer er geen perspectief is op de juiste nazorg voor ons, maar ook voor de gedupeerde kinderen, en de ellende waarin wij terecht zijn gekomen. Hoeveel debatten, webinars en deals moeten er nog komen om dit tot een goed einde te brengen? Voor vele gedupeerde ouders is dit slopend. Het is zelfs pappen en nathouden met een zoethoudertje van 30.000 euro. Voor het brede publiek is hiermee de suggestie gewekt dat de ouders (ruimschoots) zijn gecompenseerd, maar in werkelijkheid is het nog maar de vraag wat de gevolgen hiervan zullen zijn. Voor heel veel ouders komt dit niet eens in de buurt van wat er nodig is om de financiële en emotionele schade te herstellen.

In het verkiezingsdebat op 28 februari stelde een van ons, Kristie, Rutte de vraag of hij zou aftreden als het toeslagenschandaal binnen een jaar nog steeds niet is afgerond. Dat hij hierop een ontwijkend antwoord gaf, belooft niet veel goeds. Ook het feit dat hij weigert op te stappen, is een slecht teken.

Een snelle en rechtvaardige oplossing van het toeslagenschandaal zou een belangrijk onderdeel moeten zijn van de formatiegesprekken en het uiteindelijke regeerakkoord. Wij roepen onze volksvertegenwoordigers op om hierop toe te zien en een nieuw kabinet niet nog langer het voordeel van de twijfel te geven. Ons geduld is op. Samen met andere slachtoffers van dit schandaal zullen wij waakzaam blijven en in actie komen wanneer dat moet.